شهرستان ورامین
شهرستان ورامين در 40 كيلومترى جنوب شرقى شهرستان تهران و در حاشيه شمال غربى كوير مركزى ايران واقع شده است. اين شهرستان از شمال به پاكدشت، از جنوب به استان قم و فشافويه از غرب به رى و از شرق به پيشوا و پارك ملى كوير منتهى می شود.
ورامين به دليل خاك حاصلخيزش از روزگاران كهن مورد توجه اقوام گوناگون بوده و به همين دليل هم مملو از آثار با ارزش تاريخى و فرهنگى است كه تاكنون بيش از 50 اثر در اين شهرستان شناسايى شده 81 اثر آن در فهرست آثار ملى قرار گرفته است. ورامين از حاظ پستى و بلندى شامل دست وسيعى است كه جنوب آن به كوير مركزى منتهى مى شود. از مهمترین رودهايى كه در دشت ورامين جارى است می توان از رودخانه جاجرود نام برد.دشت ورامين علاوه بر دارا بودن زمینهای وسيع و حاصلخيز كه از نظر كشاورزى حايز اهميت است در اكثر ماههاى سال، پذيراى گردشگرانى است كه خواهان گذراندن اوقات استراحت خود در فضايى با طبعيت مزرعه و در عين حال لذت بردن از جاذبه هاى كوير هستند.ورامين در گذشته حاكم نشين و قلعه در نهايت حضانت داشته و پس از »: در كتاب هفتم اقليم آمده است « تهران و رى محلى از آن شگرفتر نيست و ميوه انگورش بر تمامى ولايت رجحان دارد ورامين داراى مزارع و آثار متعدد معمارى و تاريخى از دوران پيش از ميلاد تا معاصر است. پس به شما يادآورى می کنیم اگر خواستيد آثار شاخص تاريخى ورامين را ببينيد به ويژه با توجه به پراكندگى آنها بايد سفرى بيش از يك روز به ورامين داشته باشيد. اين شهرستان در زمان سلسله آل بويه قصبه بزرگى بوده كه از نواحى عمده كشاورزى محسوب می شده است. امروزه صنايع دستى و به ويژه قاليبافى و سفالگرى در ورامين جايگاه قابل قبولى پيدا كرده است. مهمترين آثار تاريخى ورامين عبارتند از مسجد جامع، برج علاء الدوله، امامزاده يحيى(ع) امامزاده عبدالله(ع) كه در بررسیهای باستان شناسى برنامه هاى هدفمندى براى آشنايى با پراكندگى آثار معمارى اين شهرستان در نظرگرفته شده است. اين شهرستان تا قبل از تسلط مغولان بر ايران شهرت چندانى نداشته است اما پس از خرابى رى به وسيله مغولان از اهميت و جايگاه خاصى برخوردار شده و مقر تشكيلات ادارى و مالى منطقه گرديد. اكثر ابنيه تاريخى در عهد شكوفايى و مجد و عظمت اين شهر در زمان ايلخانان مغول ساخته و پرداخته شده است. دشت ورامين به دليل موقعيت مكانى و حاصلخيزى خاك و امكانات بالقو هاى كه داراست از روزگاران كهن مورد توجه اقوام و طوايف مختلف قرار گرفته و امروزه شاهد آثار و بقاياى تمدنى متعدد در اين منطقه هستيم كه از دوره پيش از تاريخ تا دوره اسلامى و معاصر تداوم پيدا كرده است.